Anoreksja – co to?

Anoreksja, zwana również jadłowstrętem psychicznym, to jedno z najbardziej wyniszczających zaburzeń odżywiania, które dotyka zarówno ciała, jak i psychiki. Choroba ta charakteryzuje się obsesyjną kontrolą masy ciała i ogromnym lękiem przed przybraniem na wadze, co prowadzi do skrajnego ograniczenia jedzenia. Osoby cierpiące na anoreksję często postrzegają swoje ciało w sposób zniekształcony – nawet przy bardzo niskiej masie ciała uważają, że są „za grube”.

To nie tylko fizyczne wyniszczenie – anoreksja wynika z głębokich problemów psychologicznych, takich jak niskie poczucie własnej wartości, trudności w radzeniu sobie z emocjami czy potrzeba kontroli w obliczu chaosu. Choroba dotyka głównie młodych kobiet, choć coraz częściej diagnozowana jest także u mężczyzn i dzieci.

Anoreksja objawy

Objawy anoreksji są różnorodne i mogą obejmować zarówno fizyczne, jak i psychiczne aspekty. Ważne jest, aby je rozpoznać odpowiednio wcześnie, gdyż mogą prowadzić do nieodwracalnych skutków zdrowotnych.

Objawy fizyczne

• Znaczna utrata masy ciała: Osoby z anoreksją osiągają wagę znacznie poniżej normy dla swojego wieku, wzrostu i płci.
• Zaburzenia hormonalne: U kobiet dochodzi do zaniku miesiączki (amenorrhea), a u mężczyzn może wystąpić spadek libido i osłabienie siły mięśniowej.
• Uczucie zimna i wychłodzenie ciała: Wynika to z niskiego poziomu tkanki tłuszczowej i spowolnienia metabolizmu.
• Delikatny meszek na skórze: który pojawia się jako reakcja organizmu na wychłodzenie i niedożywienie.
• Osłabienie: Niedożywienie prowadzi do zmęczenia, zawrotów głowy, a nawet omdleń.

Objawy psychiczne i behawioralne

W anoreksji objawy psychiczne są równie istotne, jak te fizyczne. Choroba wpływa na sposób myślenia, postrzeganie ciała oraz relacje z otoczeniem:

• Obsesyjne liczenie kalorii i unikanie produktów, które mogą przyczynić się do przybrania na wadze.
• Zniekształcone postrzeganie ciała: Nawet przy znacznym wychudzeniu osoba z anoreksją postrzega siebie jako „za grubą”.
• Unikanie posiłków w towarzystwie: Chorzy często jedzą w samotności, ukrywając przed bliskimi swoją chorobę.
• Wycofanie społeczne: Osoby z anoreksją unikają sytuacji, które mogłyby zmusić je do jedzenia, np. spotkań rodzinnych.

Jeśli zauważasz takie symptomy u siebie lub bliskiej osoby, warto niezwłocznie zasięgnąć pomocy specjalisty, np. psychologa w Warszawie.

Przyczyny anoreksji

Przyczyny anoreksji są złożone i wynikają z połączenia czynników psychologicznych, społecznych i biologicznych. Każdy przypadek jest inny, jednak pewne schematy można zauważyć w większości diagnozowanych przypadków.

Psychologiczne podłoże anoreksji

Osoby z anoreksją często mają bardzo niskie poczucie własnej wartości, które wyrażają poprzez kontrolę masy ciała. Potrzeba perfekcjonizmu, lęk przed porażką czy traumatyczne doświadczenia, takie jak przemoc lub odrzucenie, mogą wywołać mechanizm radzenia sobie poprzez restrykcje w jedzeniu.

Wpływ społeczny

W kulturze, gdzie szczupła sylwetka jest utożsamiana z sukcesem i atrakcyjnością, wiele osób odczuwa presję, aby dostosować się do tych standardów. Media, reklamy czy social media dodatkowo wzmacniają przekaz, że szczupłość równa się wartość.

Czynniki biologiczne

W niektórych przypadkach predyspozycje genetyczne lub nieprawidłowości w funkcjonowaniu neuroprzekaźników, takich jak serotonina czy dopamina, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia anoreksji.

Skutki anoreksji

Skutki anoreksji są nie tylko fizyczne, ale również emocjonalne i społeczne. Choroba dotyka każdego aspektu życia osoby chorej.

Skutki fizyczne

1. Zaburzenia pracy serca: Bradykardia, niskie ciśnienie krwi i ryzyko nagłego zatrzymania akcji serca.
2. Osteoporoza: Niedożywienie wpływa na gęstość kości, zwiększając ryzyko złamań.
3. Problemy trawienne: Osoby z anoreksją często cierpią na zaparcia i problemy z żołądkiem wynikające z niedożywienia.
4. Trwałe uszkodzenia narządów: Nieleczona anoreksja może prowadzić do nieodwracalnych zmian w wątrobie, nerkach czy mózgu.

Skutki emocjonalne i społeczne

• Depresja: Niedożywienie i presja psychiczna często prowadzą do zaburzeń nastroju.
• Izolacja: Chorzy wycofują się z relacji społecznych, co wzmacnia ich samotność.

Leczenie anoreksji

Leczenie anoreksji to proces wymagający współpracy specjalistów, takich jak psychiatrzy, psychologowie, dietetycy oraz lekarze ogólni.

Psychoterapia

Psychoterapia jest podstawą leczenia anoreksji. Terapia poznawczo-behawioralna pomaga zmienić negatywne schematy myślenia i wypracować zdrowe nawyki żywieniowe. Terapia rodzinna pozwala włączyć bliskich w proces leczenia, co zwiększa jego skuteczność.

Opieka medyczna

W przypadkach ciężkiego niedożywienia konieczna może być hospitalizacja, aby zapewnić bezpieczne przywrócenie masy ciała. Leki przeciwdepresyjne lub stabilizatory nastroju mogą być stosowane, gdy anoreksja współwystępuje z depresją lub lękiem.

Edukacja żywieniowa

Dietetyk opracowuje plan żywieniowy, który stopniowo zwiększa kaloryczność posiłków, dostarczając organizmowi niezbędnych składników odżywczych.

Każdy przypadek anoreksji wymaga indywidualnego podejścia i wsparcia. Jeśli potrzebujesz pomocy, warto skontaktować się ze specjalistą, np. psychiatrą z dojazdem do domu, aby rozpocząć proces leczenia w komfortowych warunkach. Wczesna interwencja znacząco zwiększa szanse na powrót do zdrowia.